اسلوب معادله

️ معنی آن آوردن بیتی است که دو مصراع آن مثال و مصداق هم باشند.️ اسلوب معادله چند شرط دارد:

-هرکدام از دو مصراع کامل باشند.-مصراع دوم از نظر معنایی ادامه مصراع اول نباشد.-مصراع دوم، دلیل مصراع اول نباشد‌.

مصراع دوم، وابسته به مصراع اول نباشد.دو مصراع ظاهرا در یک موضوع نباشند.-دو مصراع فقط مثال و مصداق هم باشند.

اگر بیتی اسلوب معادله داشته باشد می توان جای دو مصراع را عوض کرد و یا بین دو مصراع (همانطور که) قرار داد. اما باید توجه داشته باشید که این شرط لازم است، نه کافی و از این طریق نمی توان اسلوب معادله را تشخیص داد.چرا که بسیاری از ابیات هستند که مصراع هایشان قابل جابه جایی است، اما اسلوب ندارند. بین دو مصراع میتوان گفت همانطوری که

مثل این بیت مولوی:

همچو نی زهر و تریاقی که دید؟/ همچو نی دمساز و مشتاقی که دید؟

اگر بر سر مصراع دوم حرف ربط وابسته ساز( که، تا، اگر و….) قرار داشته باشد، اسلوب‌معادله نداریم. چراکه یکی از شروط اسلوب معادله نقض شده است و آن این بوده که دو مصراع نباید به هم وابسته باشند.

مثال‌های اسلوب‌معادله:

مرحم این هوش جز بی هوش نیست/مر، زبان را مشتری جز گوش نیست

مستمع، صاحب سخن را بر سر کار آورد/ غنچه خاموش، بلبل را به گفتار آورد

شانه می آید به کار زلف در آشفتگی / آشنایان را در ایام پریشانی بپرس

من اگر نیکم اگر بد، تو برو خود را باش / هرکسی آن درود عاقبت کار کشت

عشق بر یک فرش بنشاند گداو شاه را/ سیل ، یکسان می کند پست و بلند راه را

عشق چو آید برد هوش دل فرزانه را/ دزد دانا می کشد اول چراغ خانه را

حریص را نکند نعمت دو عالم سیر/ همیشه آتش سوزنده اشتها دارد

نباش بس ایمن به بازوی خویش/ خورد گاو نادان ز پهلوی خویش